Samenvatting
In dit advies analyseert het Vlaams Mensenrechteninstituut de manier waarop met de rechten van ouderen wordt omgegaan binnen de Vlaamse bevoegdheden. Op vlak van mobiliteit en toegankelijkheid, digitale inclusie, wonen en arbeid wordt er al veel gedaan, maar komen ook steeds dezelfde uitdagingen terug. Aan de oorsprong daarvan ligt een miskenning van de essentiële waarde van ouderen, een vooroordeel dat bepaalt dat wie ‘oud’ is, ‘out’ is.
In tijden van toenemende vergrijzing enerzijds en het enorme potentieel van de digitale ontwikkelingen anderzijds is er nood aan een fundamentele omwenteling in de rol die ouderen in onze samenleving spelen. Het Vlaams Mensenrechteninstituut pleit ervoor deze problematiek aan te pakken over alle beleidsdomeinen heen, telkens vertrekkend vanuit de mensenrechten en menselijke waardigheid, waarbij we ouderen gaan zien als actieve medeburgers die maximaal participeren aan de samenleving.
Analoog aan eerdere verdragen over rechten van specifieke groepen, zoals het Kinderrechtenverdrag en het Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, pleit het Vlaams Mensenrechteninstituut voor de totstandkoming van een specifiek Verdrag voor de rechten van ouderen. Een dergelijk verdrag is nodig om de fundamentele uitdagingen op lange termijn te realiseren. Het zou ingrijpende veranderingen teweeg kunnen brengen in wetgeving en praktijk, en een gestructureerd mechanisme bieden voor monitoring en opvolging van rechten van ouderen, waardoor een gedeelde verantwoordelijkheid voor de rechten van ouderen in elke dimensie van de samenleving mogelijk wordt.